#LIVEDAY2 : JUKWAA LA KODI NA UWEKEZAJI 2024

"Nani aliyeunda Jumuiya ya Madola na kwa nini?"

Malkia Elizabeth II pamoja na mawaziri wake wakuu wa Jumuiya ya Madola mwaka 1962. Picha: Alamy

Nani aliyeunda Jumuiya ya Madola na kwa nini? 

Katika mkutano wa mwaka 1926, Uingereza na Himaya zake zilikubaliana kwamba wote walikuwa wanachama sawa wa jamii ndani ya Himaya ya Kiingereza. Wote walikuwa wana wajibu wa utii kwa mfalme au malkia wa Kiingereza, lakini Ufalme wa Muungano haukuwa utawale juu yao. Jamii hii ilijulikana kama Jumuiya ya Madola ya Mataifa ya Kiingereza au tu Jumuiya ya Madola.

 

Kwa nini inaitwa Jumuiya ya Madola? 

Katika karne ya 17, maana ya "jumuiya ya madola" iliongezeka kutoka maana yake ya awali ya "welfare ya umma" au "jumuiya ya watu wote" hadi maana ya "nchi ambapo mamlaka ya juu inawekwa kwa watu; jamhuri au nchi ya kidemokrasia". Kwa hiyo, neno lilibadilika na kuwa kichwa cha aina kadhaa za mamlaka ya kisiasa.

 

Hakuna mahali pengine isipokuwa Uingereza ambapo kifo cha Malkia Elizabeth kiliweza kuwa na athari moja kwa moja zaidi kuliko katika mataifa 56 ya Jumuiya ya Madola. 

Malkia marehemu alianza kutawala mwaka 1952 wakati Uingereza ilikuwa bado ni himaya kubwa duniani, ingawa India, Pakistan, na Ceylon—sasa Sri Lanka—tayari walikuwa wamepata uhuru. 
Mwishoni mwa utawala wake, jua lilikuwa limekwisha kuzama kwenye himaya, ikiiacha Uingereza na visiwa vichache vya mbali kama mabaki pekee ya "familia ya kifalme" ambayo alikuwa ameapa, katika hotuba yake ya miaka 21, kuwahudumia kwa uaminifu maisha yake yote.

Licha ya jukumu lake kama kielelezo—kwanza wa himaya na kisha wa Jumuiya ya Madola, jaribio kwa sehemu la kufanikiwa la kuhifadhi vijiti vya ushawishi wa Uingereza baada ya ukoloni—Malkia Elizabeth alikuwa na jukumu kidogo sana katika mabadiliko ya ukoloni, isipokuwa kulazimishwa kubadilika kutokana na hali hiyo. 
Utawala wake ulikuwa wa kiseremonia kwa kiasi kikubwa: alitarajiwa kuwepo, si kutawala.

 Hii alifanya kwa neema isiyo ya kawaida, tabia yake kwenye kiti cha enzi ilijulikana kwa utulivu usio na ubinafsi, kujinyima kabisa na uaminifu kwa mapambo ya umma wa nafasi yake. 
Lakini hakufanya maamuzi yoyote, kufanya sera, na mwishowe, hakuchukua jukumu lolote kwa maendeleo yoyote yaliyoathiri ustawi wa "watawala" wake katika himaya ya zamani.

Mabadiliko ya maeneo ya kikoloni ya Uingereza kuwa umoja wa aina fulani unaweza kufuatiliwa hadi mwaka 1926, wakati Uingereza na himaya zake (ambayo pia iliitwa wakati huo kama "Jumuiya ya Madola Nyeupe"—Australia, Canada, New Zealand, na Afrika Kusini) walikubaliana kwamba wangekuwa "wameungana kwa ushirika wa pamoja kwa Ufalme," huku wakidai usawa wao wa hadhi kama mataifa huru. 

Sheria ya Westminster iliweka rasmi uhusiano huu mwaka 1931 na kuanzishwa kwa Jumuiya ya Madola ya Mataifa. Wakati India ilipopata uhuru mpya na kuchagua kuwa jamhuri lakini kubaki katika Jumuiya ya Madola, Waziri Mkuu wake wa kwanza, Jawaharlal Nehru, alisisitiza kwamba katika ulimwengu unaoendelea kuwa wa kimataifa, mtandao uliowakilishwa na Jumuiya ya Madola ya Mataifa ulikuwa na kusudi la manufaa. 

Mataifa mengine wanachama, walikubali mantiki yake, walitoa Azimio la London la 1949, kuruhusu India, Pakistan, na Ceylon kujiunga "kama wanachama huru na sawa." Tangu wakati huo, Jumuiya ya Madola ya Mataifa—kinachojulikana kama "British" kidogo na kidogo—imewakubali mataifa mengine huru ambayo, kama India, hawakutaka kiapo cha utii kwa taji. Leo Jumuiya ya Madola pia inajumuisha Mozambique na Rwanda, ambazo hazikukoloniwa na Uingereza.

Nchi zipi ziliacha Jumuiya ya Madola? 
Mataifa yaliyokuwa wanachama hapo awali Kujiunga na Kuacha 
Ireland 19 Novemba 1926 -18 Aprili 1949 
Zimbabwe 18 Aprili 1980 -7 Desemba 2003

Malengo na lengo kuu la Jumuiya ya Madola: 
Kulinda mazingira na kuhamasisha matumizi endelevu ya rasilimali asilia kwenye ardhi na baharini. kukuza biashara na uchumi. kusaidia demokrasia, serikali, na utawala wa sheria. kukuza jamii na vijana, ikiwa ni pamoja na usawa wa jinsia, elimu, afya na michezo.
 

DARAJA LA KIGONGO - BUSISI: UJENZI MPYA WA KUVUKA ZIWA VICTORIA KULETA MABADILIKO MAKUBWA TANZANIA

Daraja la Kigongo - Busisi, lenye urefu wa kilometa 3.2, linalojengwa katika Ziwa Victoria mkoani Mwanza, linajitokeza kama mradi wa kuvutia wa miundombinu nchini Tanzania. Mradi huu wa ujenzi wa daraja umekuja kuleta mabadiliko makubwa katika eneo hilo la Kigongo - Busisi, na unatarajiwa kuchangia sana katika kuimarisha miundombinu ya usafirishaji na uchumi kwa ujumla.

 

Daraja hili la kisasa linajengwa kwa urefu wa kilometa 3.2, likiwa na lengo la kuhudumia mahitaji ya usafirishaji katika eneo hilo na kuboresha mawasiliano. Ujenzi wake unatekelezwa kwa gharama ya takribani bilioni 700, ikionyesha jinsi serikali inavyojitahidi kuwekeza katika miundombinu muhimu kwa maendeleo ya taifa. Mradi huu utatoa suluhisho la kuvuka Ziwa Victoria kwa urahisi, na hivyo kukuza biashara na usafirishaji kati ya maeneo mbalimbali.

 

Aidha, utachangia katika kufungua fursa za kiuchumi na kukuza shughuli za kijamii katika maeneo yanayozunguka Ziwa Victoria. Gharama ya bilioni 700 inaonyesha umuhimu wa mradi huu na ukubwa wake katika kutoa huduma za kimsingi za usafirishaji. Pia, ni dalili ya dhamira ya serikali katika kuendeleza miundombinu ili kukuza uchumi na kuboresha maisha ya wananchi. 

Daraja la Kigongo - Busisi, likikamilika, litakuwa kivuko kikubwa cha maji na kielelezo cha maendeleo ya miundombinu nchini Tanzania. Ni matarajio ya wengi kwamba mradi huu utachangia sana katika kuleta mageuzi makubwa kwa wananchi wa eneo hilo na taifa kwa ujumla.

#NA HAYA NDIYO MATOKEO CHANYA+

 

 Maji Safi ni Kijiji kwa Kijiji: Mafanikio na Maendeleo ya Miradi ya Maji Vijijini nchini Tanzania (Julai hadi Desemba 2023)

 

Serikali ya Jamhuri ya Muungano wa Tanzania imeendelea kutekeleza ahadi yake ya kuhakikisha upatikanaji wa maji safi na salama kwa wananchi, hususan wale wanaoishi vijijini. Katika kipindi cha Julai hadi Desemba 2023, serikali imeripoti mafanikio makubwa katika kuleta huduma bora za maji kwa vijiji vyetu. Hapa ni muhtasari wa maendeleo hayo:

 

Miradi ya Maji Ilivyokamilika

Kwa kujitahidi na kufanya kazi kwa ushirikiano na wadau wa maendeleo, serikali imeweza kukamilisha miradi ya maji katika vijiji 374. Hatua hii inaleta furaha kubwa kwa wananchi wa maeneo haya, wakisaidiwa na upatikanaji wa maji safi na salama moja kwa moja kwenye vijiji vyao.

 

Miradi Inayoendelea

Serikali inaendelea kutekeleza miradi mingine 1,172 ya maji katika vijiji mbalimbali. Hii inaonyesha jitihada zinazoendelea za kuhakikisha kuwa kila kijiji kinapata huduma ya maji safi ifikapo mwisho wa utekelezaji wa miradi hiyo.

 

Athari za Mafanikio haya

Wananchi wanaoishi vijijini sasa wanafaidika na upatikanaji wa maji safi, jambo ambalo limeleta mabadiliko chanya katika maisha yao ya kila siku.

Wanafunzi wanapata faida ya kuwa na mazingira bora shuleni na kupunguza idadi ya watoto wanaokosa masomo kutokana na majukumu ya kubeba maji kwa umbali mrefu.

 

Usimamizi wa Rasilimali

Serikali inaendelea kufanya kazi kwa karibu na wadau wa maendeleo na jamii ili kuhakikisha miradi inasimamiwa vyema na rasilimali zinatumika kwa ufanisi na uwazi.

Mipango ya Baadaye

Serikali inaazimia kuendelea na jitihada hizi kwa kutekeleza miradi zaidi ya maji katika maeneo ambayo bado yanahitaji huduma hii muhimu.

Mkakati wa kuhakikisha miundombinu ya maji inadumishwa na kuwa endelevu utaendelea kupewa kipaumbele.

 

Jitihada hizi za serikali zinathibitisha dhamira ya kuwaletea wananchi wa vijijini maendeleo na kuimarisha ubora wa maisha kupitia upatikanaji wa maji safi na salama. "Maji Safi ni Kijiji kwa Kijiji" ni kauli ambayo inachorwa katika mafanikio haya, na jitihada za serikali zinaonyesha mwendo imara kuelekea lengo la kutoa huduma bora za maji kwa kila mwananchi.

#NA HAYA NDIYO MATOKEO CHANYA+

WATAALAMU WA GST WAENDELEA NA UTAFITI WA MADINI PEMBA: KUKUZA MAENDELEO ENDELEVU KATIKA SEKTA YA MADINI

 Katika utekelezaji wa Mkataba wa Makubaliano (MoU) kati ya Wizara ya Madini Tanzania Bara na Wizara ya Nishati, Maji na Madini ya Zanzibar, timu ya wataalamu kutoka Taasisi ya Jiolojia na Utafiti wa Madini Tanzania (GST) inaendelea na shughuli za utafiti katika Visiwa vya Pemba.

Utafiti huo unalenga kuchunguza rasilimali za madini zilizopo katika eneo hilo na kutoa taarifa muhimu itakayosaidia kuboresha usimamizi na utumiaji endelevu wa maliasili hizo. Wataalamu wa GST wanatumia njia za kisasa za jiolojia na teknolojia ya hali ya juu kufanya uchambuzi wa kina na kutambua maeneo yenye uwezekano wa kuwa na madini mbalimbali.

Aidha, ushirikiano kati ya Wizara ya Madini Tanzania Bara na Wizara ya Nishati, Maji na Madini ya Zanzibar unalenga kukuza maendeleo ya sekta ya madini na kuhakikisha faida zinawanufaisha wananchi wote. MoU hii inaonyesha dhamira ya serikali katika kuimarisha ushirikiano wa kikanda kwa lengo la kukuza uchumi na ustawi wa jamii.

Akizungumzia maendeleo ya utafiti, Mkurugenzi Mtendaji wa GST, [Jina la Mkurugenzi], alisema, "Tuna matumaini kuwa matokeo ya utafiti huu yatasaidia katika kuelewa kwa kina zaidi mazingira ya madini Pemba na kuchangia katika mikakati ya maendeleo endelevu."

Wananchi wa Pemba wanahimizwa kushirikiana na watafiti na kutoa ushirikiano ili kurahisisha zoezi la utafiti na kuongeza mafanikio ya juhudi hizi za kitaifa. Serikali inatoa wito kwa wananchi kutoa ushirikiano wao kwa wataalamu wanapofanya kazi zao ili kuhakikisha kwamba maliasili za eneo hilo zinatumika kwa njia inayosaidia maendeleo endelevu na ustawi wa jamii.

#NA HAYA NDIYO MATOKEO CHANYA+

 SERIKALI YA TANZANIA YAFANYA MAZUNGUMZO NA MTAALAM WA UMOJA WA MATAIFA KUHUSU HAKI ZA WATU WENYE UALBINO

 

WAZIRI wa Nchi, Ofisi ya Waziri Mkuu – Kazi, Vijana, Ajira na Wenye Ulemavu, Mhe. Prof. Joyce Ndalichako amefanya mazungumzo na Mtaalam wa kujitegemea wa masuala ya haki za Watu wenye Ualbino kutoka Umoja wa Mataifa (UN Independent Expert on the Enjoyment of rights by Persons with Albinism), Bi. Muluka-Anne Miti-Drummond leo Februari 6, 2024, jijini Dodoma. 

 

Katika kikao hicho miongoni mwa mambo yaliyojadiliwa ni pamoja na Mpango Kazi wa Umoja wa Afrika kuhusu masuala ya Watu wenye Ualbino, Kujadili Rasimu ya Mpango Kazi wa Watu wenye Ualbino na hatua zilizochukuliwa na Serikali ya Jamhuri ya Muungano wa Tanzania kuhusu ujumuishwaji wa Watu wenye Ualbino na ufikiwaji wa huduma ya afya, haki zao na elimu jumuishi. 

Akizungumza kwenye kikao hicho, Waziri Ndalichako amebainisha kuwa, Serikali kwa kushirikiana na Chama cha Watu wenye Ualbino (TAS)pamoja na Wadau wa maendeleo wanaoshughulika na masuala ya Watu wenye Ualbino nchini wameandaa rasimu ya Mpango Kazi wa Taifa kwa Watu wenye Ualbino (MTAWWU, 2023/2024 – 2027/2028) ambao umejikita katika kutokomeza ubaguzi na ukatili dhidi ya watu wenye ualbino.

 

Vile vile, Prof. Ndalichako amesema Serikali ya Tanzania imeendelea kuchukua hatua za kuimarisha usawa, haki, fursa, huduma bora na ustawi kwa watu wenye ulemavu ikiwamo huduma ya afya, haki ya elimu, ajira, miundombinu rafiki na upatikanaji wa vifaa saidizi.

#NA HAYA NDIYO MATOKEO CHANYA+

USHAWISHI WA TANZANIA DUNIANI UTATEGEMEA NA UBORA WA SERA YA MAMBO YA NJE INAYOREKEBISHWA 

Waziri wa Nchi Ofisi ya Rais Ikulu-Zanzibar, Mhe.  Ali Suleiman Ameir akitoa hotuba ya ufunguzi ya Kongamano la Wadau kuhusu kukusanya maoni ya marekebisho ya Sera Mpya ya Mambo ya Nje ya Mwaka 2001 lililofanyika Hoteli ya Golden Tulip mjini Zanzibar tarehe 05 Februari 2024

Waziri wa Mambo ya Nje na Ushirikiano wa Afrika Mashariki, Mhe. January Makamba (Mb) akitoa neno wakati wa ufunguzi wa Kongamano la Wadau kuhusu kukusanya maoni ya marekebisho ya Sera Mpya ya Mambo ya Nje ya Mwaka 2001 lililofanyika Hoteli ya Golden Tulip mjini Zanzibar tarehe 05 Februari 2024

Katibu Mkuu, Ofisi ya Rais-Ikulu Zanzibar, Bw. Salehe Juma Mussa akitoa neno wakati wa Kongamano la Wadau kuhusu kukusanya maoni ya marekebisho ya Sera Mpya ya Mambo ya Nje ya Mwaka 2001 lililofanyika Hoteli ya Golden Tulip mjini Zanzibar tarehe 05 Februari 2024

Naibu Katibu Mkuu, Wizara ya Mambo ya Nje na Ushirikiano wa Afrika Mashariki, Balozi Said Shaibu Mussa akimkaribisha Waziri wa Mambo ya Nje na Ushirikiano wa Afrika Mashariki, Mhe. January Makamba kuhutubia Kongamano la Wadau kuhusu kukusanya maoni ya marekebisho ya Sera Mpya ya Mambo ya Nje ya Mwaka 2001 lililofanyika Hoteli ya Golden Tulip mjini Zanzibar tarehe 05 Februari 2024

Watu mbalimbali walioshiriki Kongamano la Wadau kuhusu kukusanya maoni ya marekebisho ya Sera Mpya ya Mambo ya Nje ya Mwaka 2001 lililofanyika Hoteli ya Golden Tulip mjini Zanzibar tarehe 05 Februari 2024 

Mkurugenzi Msaidizi wa Idara ya Sera na Mipango katika Wizara ya Mambo ya Nje na Ushirikiano wa Afrika Mashariki, Bw. Justin Kisoka akiwasilisha mada kuhusu maeneo muhimu yanayopendekezwa katika marekebisho ya Sera ya Mambo ya Nje

Wadau mbalimbali wakifuatilia Kongamano la kukusanya maoni ya marekebisho ya Sera Mpya ya Mambo ya Nje ya Mwaka 2001 lililofanyika Hoteli ya Golden Tulip mjini Zanzibar tarehe 05 Februari 2024

Waziri wa Nchi, Ofisi ya Rais-Ikulu Zanzibar, Mhe. Ali Suleiman Ameir amesisitiza umuhimu wa Sera Bora ya Mambo ya Nje inayozingatia maoni ya wadau. Haya yamejiri katika Kongamano la kukusanya maoni kuhusu marekebisho ya Sera ya Mambo ya Nje ya Tanzania, lililofanyika mjini Zanzibar. Rais Samia Suluhu Hassan ameagiza kushirikisha wananchi katika mchakato huo. Waziri wa Mambo ya Nje, Mhe. January Makamba, ameeleza kuwa Sera ya Mambo ya Nje ni muhimu kwa ushawishi wa Tanzania duniani na marekebisho yanazingatia mabadiliko ya kimataifa. Kongamano limehudhuriwa na viongozi mbalimbali na linajumuisha maoni ya wadau wa ndani na nje ya serikali.

SERIKALI YA TANZANIA NA SEKTA BINAFSI YAFANYA MKUTANO WA KIHISTORIA KATIKA MINING INDABA: KUBORESHA UWEKEZAJI NA KUKUZA SEKTA YA MADINI NCHINI TANZANIA.

Wakati Serikali ya Tanzania na Sekta Binafsi kupitia Chemba ya Migodi Tanzania wakishiriki kwa mara ya kwanza kwa pamoja katika Mkutano wa Mining Indaba nchini Afrika Kusini, wametumia nafasi hiyo kukaa kikao na kujadili masuala mbalimbali yenye lengo la kuboresha mazingira ya uwekezaji katika Sekta ya Madini Tanzania.

 

Kikao hicho kilichofanyika Februari 4, 2024 katika Hotel ya Hyatt Cape Town, kilihusisha viongozi na wawakilishi wa kampuni kubwa na za kati za uchimbaji wa madini zilizowekeza nchini, pamoja na na watoa huduma migodini, ambapo waliishukuru Serikali kwa kuendelea kutoa ushirikiano katika utekelezaji wa majukumu ya kampuni hizo kwa manufaa ya pande zote mbili.

 Aidha, kampuni hizo zilitumia nafasi hiyo kuipongeza Serikali kwa kuendelea kufungua milango ya majadiliano ya mara kwa mara na kushauri umuhimu wa kuendelea kutoa nafasi hiyo kwa wadau ikiwemo kutatua changamoto wanazokabiliana nazo katika utekelezaji wa miradi yao.

"Naipongeza Serikali kwa kutoa nafasi hii ya kuzungumza na kutatua changamoto zetu, mfano huu usipoendelezwa, nchi ambazo zinajifunza kutoka kwetu zinaweza kufanya vizuri zaidi yetu ambao tumekuwa mfano mzuri kwa nchi nyingi,’’ alisema Meneja Mkazi wa Kampuni ya Twiga Minerals Melkiory Ngido.

Vilevile, wadau hao walipata fursa ya kutoa maoni na mapendekezo yao ya namna nzuri ya kuendelea kuboresha sekta ya madini nchini. Kwa upande mwingine, kikao hicho kilipata wasaa wa kupitia program za ushiriki wa mzuri wa Tanzania katika mkutano huo.

Kikao hicho kiliwashirikisha Viongozi wakuu wa Wizara wakiongozwa na Naibu Waziri wa Madini Dkt. Steven Kiruswa, Naibu Katibu Mkuu Wizara ya Madini Msafiri Mbibo, Mjumbe wa Kamati ya Kudumu ya Bunge ya Nishati na Madini Mhe. Angelina Mabula, Wakuu wa Taasisi chini ya Wizara ikiwemo Tume ya Madini, Taasisi ya Jiolojia na Utafiti wa Madini (GST) na Shirika la Madini la Taifa (STAMICO).

Kwa upande wa Chemba ya Migodi Tanzania, walioshiriki ni pamoja na Mwenyekiti wa Umoja huo Mhandisi Philbert Rweyemamu, Katibu Mtendaji Mhandisi Benjamin Mchwampaka, Watendaji wa Kampuni za Barrick Gold, Anglo Gold Ashanti, Tembo Nikel, Mamba Minerals, TRX Gold, MANTRA Tanzania, Faru Graphite, City Engineering .

 

#NA HAYA NDIYO MATOKEO CHANYA+

RAIS SAMIA AKUTANA NA KUFANYA MAZUNGUMZO NA BI JAMIE COOPER

 

Rais wa Jamhuri ya Muungano wa Tanzania Mhe. Samia Suluhu Hassan akizungumza na Bi. Jamie Cooper ambaye ni Rais na Mwenyekiti wa Taasisi ya Big Win Philanthropy, Ikulu Chamwino, Dodoma tarehe 2 Februari, 2024.

Rais wa Jamhuri ya Muungano wa Tanzania Mhe. Samia Suluhu Hassan akisalimiana na Bi. Jamie Cooper ambaye ni Rais na Mwenyekiti wa Taasisi ya Big Win Philanthropy, Ikulu Chamwino, Dodoma tarehe 2 Februari, 2024.

 Rais wa Jamhuri ya Muungano wa Tanzania Mhe. Samia Suluhu Hassan akimuapisha Ndugu Doris Ntuli Kalasa kuwa Katibu Tawala wa Mkoa wa Iringa, kwenye hafla iliyofanyika Ikulu Chamwino tarehe 2 Februari, 2024 .