Maendeleo ya Sekta ya Madini Tanzania, Ongezeko la Mchango kwa Uchumi, Uboreshaji wa Usimamizi na Fursa za Ajira kwa Watanzania

Sekta ya madini nchini Tanzania imeendelea kukua na kuchangia kwa kiasi kikubwa katika uchumi wa taifa. Mchango wa sekta hii kwenye Pato la Taifa umeongezeka kutoka asilimia 4.4 mwaka 2017 hadi asilimia 9.1 mwaka 2022. 

Katika mwaka wa fedha 2023/2024, makusanyo ya maduhuli ya serikali kutoka sekta ya madini yalifikia shilingi bilioni 753.82, ikilinganishwa na shilingi bilioni 624.61 zilizokusanywa mwaka wa fedha 2021/2022, sawa na ongezeko la asilimia 20.7. 

Serikali imechukua hatua mbalimbali kuimarisha sekta hii, ikiwa ni pamoja na kuanzisha masoko ya madini na vituo vya ununuzi. Hadi sasa, kuna masoko 42 na vituo 100 vya ununuzi wa madini nchini, hatua ambayo imeongeza uwazi na kudhibiti utoroshaji wa madini.

Pia, serikali imeongeza bajeti ya Wizara ya Madini kutoka shilingi bilioni 89 hadi bilioni 231 katika mwaka wa fedha 2024/2025, ambapo sehemu kubwa ya fedha hizo imetengwa kwa ajili ya shughuli za utafiti wa madini ili kupata taarifa sahihi za kiasi cha madini kilichopo nchini. 

Kwa upande wa ajira, sekta ya madini imezalisha ajira 19,356, ambapo kati ya hizo, 18,853 ni za Watanzania, sawa na asilimia 97.4. 

Pia, kampuni za Watanzania zimefanikiwa kuuza bidhaa zenye thamani ya dola za Marekani bilioni 3.47, sawa na asilimia 91.68 ya thamani ya mauzo ya bidhaa zote na huduma zilizotolewa migodini. 

Mikakati ya serikali ni kuhakikisha sekta ya madini inachangia asilimia 10 au zaidi kwenye Pato la Taifa ifikapo mwaka 2025, kama ilivyoainishwa katika Dira ya Maendeleo ya Taifa 2025. 

Hii inajumuisha kuimarisha usimamizi na udhibiti wa uzalishaji wa madini, kuongeza leseni za uchimbaji, na kuhamasisha uwekezaji katika sekta hii muhimu kwa uchumi wa nchi.

#NA HAYA NDIYO MATOKEO CHANYA+

Tathmini ya Mradi wa Umeme wa Gesi Asilia wa Kinyerezi I na II na Mchango wake kwa Maendeleo ya Tanzania

Mradi wa Umeme wa Gesi Asilia wa Kinyerezi I na II ni sehemu muhimu ya juhudi za Tanzania kuongeza uwezo wa kuzalisha umeme na kufikia malengo ya nishati endelevu. Mradi huu umelenga kutumia gesi asilia iliyopo nchini kama chanzo cha umeme, hivyo kupunguza utegemezi wa mafuta ya nje na vyanzo vya nishati visivyo na uhakika.

Kinyerezi I - Uwezo, Gharama, na Hatua za Utekelezaji

Kinyerezi I una uwezo wa kuzalisha megawati 150 (MW) ambazo huingizwa kwenye gridi ya taifa. Mradi huu unatumia gesi asilia kutoka kwenye vyanzo vya gesi vilivyopo Kusini mwa Tanzania.

Mradi huu umegharimu takriban TZS bilioni 522, fedha zilizotolewa na serikali kwa kushirikiana na wafadhili wa nje.

Kinyerezi I sasa uko katika uzalishaji kamili, na umekuwa ukisambaza umeme kwenye gridi ya taifa kwa miaka kadhaa. Umeonyesha uwezo wa kuzalisha umeme bila kusuasua, na hivyo kuhakikisha usalama wa nishati kwa miji mikubwa kama Dar es Salaam.

 

Kinyerezi II - Uwezo, Gharama, na Hatua za Utekelezaji

Kinyerezi II una uwezo mkubwa zaidi wa kuzalisha megawati 240 (MW), hivyo kuongeza kiasi cha umeme kinachopatikana nchini. Umeme unaozalishwa hapa unatosha kuchangia kwa kiasi kikubwa katika kupunguza uhaba wa umeme nchini.

 

Mradi wa Kinyerezi II umegharimu takriban TZS bilioni 1.2, kiasi kikubwa zaidi ya Kinyerezi I kutokana na ukubwa wa mradi na teknolojia mpya iliyotumika.

 

Mradi huu pia umekamilika na upo kwenye operesheni kamili, ukiwa ni moja ya miradi ya kuaminika katika usambazaji wa umeme nchini. Kwa uwezo wake mkubwa, mradi huu unahakikisha kuwa kutakuwa na umeme wa kutosha hata wakati wa mahitaji makubwa.

Tathmini ya Mradi wa Gesi Asilia wa Kinyerezi I na II kwa Taifa

Miradi ya Kinyerezi I na II inachangia umeme wa uhakika kwa gridi ya taifa, ambayo inapunguza tatizo la upungufu wa umeme au mgao. Uwezo mkubwa wa uzalishaji kutoka Kinyerezi I na II umeimarisha sana uwezo wa taifa kusambaza umeme kwa miji mikubwa na viwanda, ambayo ni muhimu kwa ukuaji wa uchumi wa taifa. 

 

Kufuatia utekelezaji wa miradi hii, Tanzania imepunguza gharama za uagizaji wa mafuta kwa ajili ya kuzalisha umeme. Gesi asilia ni rasilimali ya ndani ambayo hupatikana kwa gharama nafuu ikilinganishwa na mafuta. Hii inasaidia kuimarisha sarafu ya nchi kwa kupunguza uagizaji wa mafuta kutoka nje, hivyo kuweka akiba ya fedha za kigeni.

 

Mradi huu unatoa mchango mkubwa kwa sekta ya viwanda na biashara kwa kuwapatia nishati ya kuaminika. Miji mikubwa kama Dar es Salaam, ambayo ni kitovu cha biashara na viwanda, inategemea umeme wa kuaminika ili kukuza uzalishaji wa bidhaa na utoaji wa huduma mbalimbali. Ukuaji wa sekta ya viwanda una athari chanya kwa Pato la Taifa (GDP), na hivyo kuchochea ajira na kuongeza mapato kwa wananchi.

 

Wakati wa ujenzi wa miradi ya Kinyerezi I na II, maelfu ya ajira zilitolewa kwa Watanzania, ikiwemo ajira za kiufundi kama vile wahandisi na mafundi wa mitambo. Vilevile, wataalam wa ndani wamepata fursa ya kujifunza na kupata uzoefu katika kusimamia na kuendesha mitambo ya kuzalisha umeme kwa kutumia gesi asilia, ambayo ni teknolojia mpya nchini. Hii inasaidia kuboresha uwezo wa kitaalamu wa taifa.

 

Upatikanaji wa umeme wa uhakika umechangia sana katika kuboresha maisha ya wananchi, hasa katika sekta za elimu, afya, na huduma za kijamii. Hospitali, shule, na taasisi zingine za huduma kwa jamii zinapata umeme wa kutosha, hivyo kuimarisha utoaji wa huduma na kuongeza ufanisi. Kwa mfano, hospitali zinazopata umeme wa uhakika zinaweza kuhifadhi dawa na vifaa vya matibabu vinavyohitaji joto la chini.

 

Miradi ya Kinyerezi I na II imesaidia pia kupunguza uharibifu wa mazingira kwa kupunguza utegemezi wa kuni na mkaa kama vyanzo vya nishati, hasa kwa jamii zinazoishi karibu na miji. Hii inachangia kulinda misitu na mazingira asilia kwa ujumla.

 

Mradi wa Umeme wa Gesi Asilia wa Kinyerezi I na II umechangia sana katika kuhakikisha upatikanaji wa umeme wa kutosha, kuimarisha uchumi, na kuleta maendeleo katika jamii za Tanzania. Faida za kiuchumi, ajira, na maendeleo ya kijamii yanayoletwa na mradi huu yanathibitisha umuhimu wake katika juhudi za nchi kufikia uchumi wa kati na kuongeza upatikanaji wa nishati endelevu kwa watanzania.

#NA HAYA NDIYO MATOKEO CHANYA+